Ługowanie drewna

Zdecydowana większość jasnych gatunków drewna ma tendencję do stopniowego żółknięcia i ciemnienia. Aby spowolnić lub zatrzymać te procesy, sięgamy po ługi, czyli preparaty bazujące na wodorotlenku sodu. Te silne środki, które oprócz wspomnianych właściwości, wykazują także działanie wybielające oraz postarzające. Jeżeli więc poszukujemy metod, za pomocą których rozjaśnimy lub podkreślimy fakturę drewnianych powierzchni, warto pochylić się nad tematem ługowania. 

W związku z tym zagadnieniem odpowiemy na następujące pytania:

  • Co to jest ługowanie drewna?
  • Na czym polega ługowanie drewna iglastego, a na czym liściastego?
  • Dlaczego ługowanie drewna sosnowego za pomocą preparatu przeznaczonego wyłącznie do drewna dębowego nie przyniesie oczekiwanego rezultatu?
  • Jak krok po kroku przeprowadzić proces z wykorzystaniem ługu?

Ługowanie drewna - co to jest i na czym polega?

Za tym enigmatycznie brzmiącym określeniem stoi proces polegający na zmianie struktury drewna. Ług, czyli roztwór bazujący na sodzie kaustycznej (czasem również mydłach i pigmentach), wchodzi w reakcję z taninami obecnymi w drewnie. Konsekwencją tego zjawiska jest wytrawienie tkanek roślinnych oraz zastopowanie procesu ich żółknięcia. W związku z tym za pomocą ługowania w szybki i skuteczny sposób wybielimy oraz postarzymy drewniane powierzchnie. Tym samym podkreślimy ich usłojenie oraz trójwymiarową strukturę.  

Ługowanie można zastosować zarówno w przypadku gatunków liściastych (np. dębu), jak i iglastych (np. sosny). Procedura jest identyczna w obu tych wariantach. Różnica opiera się jedynie na doborze odpowiedniego ługu - kluczowe jest dopasowanie preparatu do konkretnego rodzaju drewna. W innym wypadku, zamiast pobielenia, możemy uzyskać powierzchnię o szaro-zielonym zabarwieniu. 

Ługowanie drewna krok po kroku

Przed przystąpieniem do prac, należy zadbać o równą i gładką nawierzchnię surowego materiału. W przypadku mebli i akcesoriów skuteczne będzie zarówno mechaniczne, jak i ręczne szlifowanie drewna. Podczas jednej i drugiej techniki, potrzebować będziemy papierów ściernych o różnych gradacjach (pamiętajmy, aby zaczynać od tych o średniej ziarnistości: 80-100 i stopniowo przechodzić do tych o drobnych ziarnach: 120-200). Z kolei najszybszym sposobem opracowania drewnianych podłóg będzie ich wycyklinowanie lub wygładzenie za pomocą szlifierki elektrycznej.

*Jeżeli drewniana powierzchnia pokryta jest lakierem lub farbą, konieczne będzie usunięcie z niej tych powłok. Więcej na temat przeczytać można w artykule: Jak odnowić stare meble drewniane? Renowacja krok po kroku.

Kiedy etap wygładzania mamy już za sobą, przechodzimy do dokładnego odpylenia materiału za pomocą czerwonego pada lub odkurzacza ze szczotkowaną końcówką. Gdy dodatkowo przetarliśmy nawierzchnię mokrą lub wilgotną szmatką, warto poczekać do zupełnego odparowania wody (wilgotność drewna nie powinna przekraczać 14%).

Kolejnym krokiem jest ługowanie drewna. Przed rozpoczęciem tego procesu, konieczne jest założenie rękawic ochronnych, maseczki, okularów, zabudowanych butów oraz ubrań z długim rękawem i nogawkami. Dzięki temu uchronimy naszą skórę, oczy oraz błonę śluzową przed żrącymi substancjami zawartymi w preparacie. Pamiętajmy także o pracy przy otwartym oknie lub w dobrze wentylowanym pomieszczeniu.

Ług rozprowadzamy za pomocą szerokiego i płaskiego pędzla z nylonowym włosiem. Do tego procesu wykorzystać możemy również wałek malarski, który odporny będzie na roztwory o wysokich stężeniach. Następnie, za pomocą wybranego narzędzia, równomiernie rozsmarowujemy płynny preparat wzdłuż słojów drewna. Po zaaplikowaniu pierwszej warstwy, odczekujemy kilka godzin do nałożenia drugiej lub trzeciej powłoki.

  • Do ługowania drewna sosnowego, wybierzmy szary lub biały ług Snekkar. Ten produkt sprawdzi się nie tylko w przypadku gatunków iglastych, ale także liściastych, w tym dębu. Za jego pomocą wybielimy drewnianą powierzchnię oraz podkreślimy jej naturalną strukturę.
  • Do opracowania dębiny posłuży nam natomiast ług do postarzania drewna Snekkar. Ten środek sprawia, że deska przybiera wygląd dębu wędzonego.
    Jeżeli z kolei zależy na bardzo wyraźnym podkreśleniu trójwymiarowej struktury dębu, to sięgnijmy po ług 3D Snekkar. Preparat ten uwypukli słoje oraz zapewni powierzchni efekt „zwietrzenia”.

Po odczekaniu doby, poddana zabiegowi powierzchnia wymaga jeszcze delikatnego przeszlifowania oraz usunięcia z niej pyłu, np. za pomocą białego padu. Tuż po wykonaniu obu tych kroków, materiał poddajemy także impregnacji. Do tego celu wykorzystujemy przede wszystkim woski do drewna i oleje do drewna. Oba środki zabezpieczą materiał przed wilgocią i zanieczyszczeniami oraz pogłębią kolor drewna.

Proces ługowania drewna białym ługiem 3D i olejowania można zobaczyć w filmie marki Snekkar: