Postarzanie drewna - szczotkowanie (metoda mechaniczna)

Postarzanie drewna to proces polegający na zmianie jego faktury i/lub koloru w taki sposób, by widoczne były przebarwienia, wypłowienia, rysy i pęknięcia. Ważne jest także podkreślenie usłojenia oraz sęków. Po rozmaite techniki postarzania drewna sięga się między innymi wtedy, gdy zależy nam na nadaniu przedmiotom niepowtarzalnego wyglądu i rustykalnego charakteru. Jak uzyskać wiarygodny efekt starego drewna?

W artykule przedstawiamy mechaniczne i chemiczne metody postarzania drewna (odpowiadamy na takie pytania jak np. “na czym polega postarzanie drewna na biało” czy “jak odbywa się postarzanie drewna szczotką drucianą”) oraz wymieniamy najlepsze praktyki.

Zanim przystąpisz do pracy

Przed przystąpieniem do prac postarzających drewno zadbajmy o dobrą wentylację pomieszczenia, aby unoszący się pył oraz opary środków chemicznych miały jak najmniejszy wpływ na drogi oddechowe wszystkich domowników. 

Nie zapomnijmy także o okularach zabezpieczających oczy, grubych rękawicach oraz maseczkach przeznaczonych do różnych stadiów prac. Kluczowe jest także wcześniejsze przemyślenie, jaki efekt pragniemy osiągnąć. Od tej decyzji zależeć będzie zakup odpowiednich preparatów oraz narzędzi.

Postarzanie drewna - metody i techniki

Istnieje wiele sposobów na uzyskanie efektu starego drewna. Wśród nich wyróżnić należy metody mechaniczne (polegające na fizycznym uszkadzaniu powierzchni drewna) oraz metody chemiczne (wpływające na zmianę zabarwienia oraz/lub struktury drewna poprzez żrące i barwiące związki). Jak postarzyć drewno za pomocą wspomnianych technik oraz jakich efektów możemy się spodziewać po zastosowaniu każdej z nich? 

Mechaniczne metody postarzania drewna

Do mechanicznych technik postarzania powierzchni zaliczamy:

  • Szczotkowanie - ta metoda polega na postarzaniu drewna szczotką drucianą. Za jej pomocą usuwamy miękkie części tkanek roślinnych, a tym samym nadajemy powierzchni wyraźną fakturę i uwypuklamy rysunek słojów.
  • Młotkowanie - dzięki tej technice jesteśmy w stanie stworzyć wyraźne fale, wklęśnięcia i pofałdowania powierzchni drewna. Ten sposób postarzania pozwala imitować efekt intensywnie użytkowanych desek.
  • Fazowanie - ta technika postarzania drewna polega na wycinaniu krawędzi materiału pod odpowiednim kątem. Decydując się na ręczne fazowanie za pomocą noży tokarskich, pilników czy wierteł uzyskujemy nieregularne brzegi deski.
  • Heblowanie - do zastosowania tej techniki niezbędne są strugi, nazywane także heblami, które składają się z obudowy oraz noża. Dzięki tym narzędziom jesteśmy w stanie zedrzeć stare powłoki oraz stworzyć wgłębienia w obrębie deski. Pozwala to na osiągnięcie efektu startej powierzchni, przypominającej tę poddawaną wieloletniej eksploatacji.
  • Nacinanie - do tej metody zastosować można kilka narzędzi, natomiast tym najczęściej wykorzystywanym jest piła ręczna - głównie grzbietnica. Za jej pomocą nacinamy rowki oraz tworzymy zaciosy, czyli miejscowe usunięcia kory.
  • Dłutowanie - za pomocą dłuta, czyli narzędzia zbudowanego z trzonka oraz ostrza, jesteśmy w stanie usuwać nadmiar materiału oraz żłobić i wycinać rowki w drewnie.
  • Kornikowanie - tę technikę również wykonuje się za pomocą długa. Pozwala ona na stworzenie imitacji kanałów i tuneli korników.

Chemiczne metody postarzania drewna

Jak uzyskać efekt starego drewna za pomocą środków chemicznych? W zależności od rezultatów, na jakich nam zależy, możemy zdecydować się na jeden z poniższych sposobów.

Ługowanie drewna

Ta metoda polega na wytrawianiu tkanek roślinnych za pomocą ługów do drewna, czyli żrących roztworów z zawartością sody kaustycznej. Środki te wpływają na zmianę koloru oraz struktury drewna, jednocześnie podkreślając jego usłojenie. Więcej na temat tej techniki przeczytać można w artykule: „Ługowanie drewna sosnowego i dębowego”.

Preparatem wchodzącym w reakcje z taninami, a tym samym rzutującym na wizualny aspekt dębowym nawierzchni jest m.in. postarzający ług do drewna Snekkar. Z kolei postarzanie drewna na biało lub szaro osiągniemy za pomocą ługu do drewna 3D Snekkar.

Bejcowanie drewna

Preparatami przeznaczonymi do tej techniki postarzania drewna są bejce do drewna, czyli impregnaty o właściwościach barwiących. Środki te, w odróżnieniu od ługów, nie zmieniają struktury deski, a jedynie jej kolor. Jednocześnie podkreślają rysunek oraz usłojenie drewna. Dzięki nim można stworzyć efekt wypłowiałej od słońca powierzchni, a osiągniemy go m.in. dzięki białej bejcy do drewna Snekkar.

Woskowanie drewna

Do tej techniki postarzania materiału wykorzystuje się przede wszystkim bielące woski do drewna np. twardy wosk olejny Snekkar. Preparaty te, podobnie jak bejce, podkreślają rysunek i usłojenie desek, ale nie wpływają na strukturę drewna.

Wybór produktu zależy przede wszystkim od tego, jaki efekt chcemy osiągnąć. Najbardziej rustykalny charakter można uzyskać poprzez połączenie metod mechanicznych z chemicznymi (np. szczotkowanie, heblowanie i zastosowanie ługu czy bejcy). A jeśli zależy nam przede wszystkim na wydobyciu rysunku drewna i podkreślenia słojów, to świetnym wyborem będą tylko preparaty chemiczne, np. ług i olej lub bejca i wosk.